╬══♥╬╬♥╬╬♥╬╬♥╬╬♥╬╬♥╬╬♥══╬
╬╬Tt╬╬
╬══♥╬╬♥╬╬♥╬╬♥╬╬♥╬╬♥╬╬♥══╬
t = vigesimoséptima letra y decimonovena consonante de nuestro achegety.
taguato = aguila
tague = (ague, rague, hague) pelo, pluma, cabello
tahýi = hormiga
tai = grafema, letra
tai hũ'i = guión
tãi = (rãi, hãi) diente
tãimbíra = (rãimbíra, hãimbíra) encía
tãinguéra = (rãinguéra, hãinguéra) dentadura
taikõi = comillas “ ”
taiky = guión
taipu = fonema
taita = padre
tajurekokuaa = neurobiología
tajy = lapacho
tajygue = (rajygue, hajygue) nervio - tendón
takamby = ángulo
takãmby = (rakãmby, hakãmby) = horcajadura - muslo
tako (rako, hako) = vagina
taku = (aku, raku, haku) caliente
takuare'ẽ = caña de azúcar
takuru = hormiguero, termitero
tamanakuna = orquídea
tamói = (ramói, hamói) abuelo
tañykã = (rañykã, hañykã) quijada
tape = camino
tape guasu = carretera
tapehũ = carretera asfaltada
tapicha = (rapicha, hapicha) semejante, persona
tapiti = liebre
itapykue = (vchor) retrasar~se
tapỹi = rancho
tarave = cucaracha
taryrýi = avaricia, codicia
tasẽ = (rasẽ, hasẽ) llanto
tasy = (rasy, hasy) enfermo
tasymombiaha = (rasymombiaha, hasymombiaha) inmunización, vacuna
tatakua = (ratakua, hatakua) horno exterior
tatapu'ã'ỹ = argón
tataypy = cocina
tatu = armadillo
tatypy = (ratypy, hatypy) mejilla, carrillo
tatypykua = (ratypykua, hatypykua) hoyuelo de la mejilla
táva = ciudad, pueblo
táva guasu = capital
tavao = municipalidad
tava'i = pueblito, poblado
ta'anga = imagen, pintura, dibujo
ta'ãngahai = dibujar
ta'ãngahaihára = dibujante
ta'ãngarenda = cuadro
ta'angaryrýi = video
ta'angambyry = televisor
ta'arõ = esperanza
ta'ỹi = (ra'ỹi, ha'ỹi) testículo
techakõi = diplopía
techaga'u = extrañar
techapyrã = ejemplo
tee = propio
teju = lagarto
teju guasu = iguana
tekuaihára = gobernador
tenypy'ã = rodilla (renypy'ã, henypy'ã)
tekakapa'ã = estreñimiento
terekose = envidia
teko = costumbre, cultura, ser
teko me'ẽ = ley
tekoayhu = amistad
tekora'eño = soledad
tekochaukahakuaaty = etnología
tekojoja = democracia, igualdad, justicia
tekombo'e = educación
tekombo'e avarekópe = educación humanista
tekombo'e hesakãporãva = educación crítica
tekombo'e tekojojápe = educación democrática
tekombo'e tekosãsorã = educación liberadora
tekove = (rekove, hekove) vida, ser
tekovekuaaty = biología
tekoypykuaaty = arqueologia, prehistoria
tembe = (rembe, hembe) labio, labios
tembe'y = (rembe'y, hembe'y) orilla, borde, playa
tembiapoguerova = transculturación
tembiapoñemoambue = aculturación
tembiasakue = historia
tembiecharã = ejemplo
temiarirõ = (remiarirõ, hemiarirõ) nieto de la mujer
tembevo = (rembevo, hembevo) labio leporino
tembiapo = (rembiapo, hembiapo) cultura
tembiapoha = (rembiapoha, tembiapoha) lugar de trabajo
tembikuaaty = (rembikuaaty, hembikuaaty) ciencia
tembikuaaty ha'etéva = ciencias puras
tembikuaaty purúva = ciencias aplicadas
tembiporu = (rembiporu, hembiporu) cubiertos, utensilios
tembiporurenda = (rembiporurenda, hembiporurenda) fiambrera
tembireko = (rembireko, hembireko) esposa (usa solo del hombre)
tembirekorã = (rembirekorã, hembirekorã) futura esposa (usa solo del hombre)
tembi'u = (rembi'u, hembi'u) alimento, comida
temiandu = (remiandu, hemiandu) sentimiento
temiandu'yta = (remiandu'yta, hemiandu'yta) argumento
temiarirõ = (remiarirõ) nieto-a
temimbo'e = (remimbo'e, hemimbo'e)
alumno, estudiante
temimbou = enviado
temimbyasu = tristeza, aflicción
temime'ẽ = dádiva, don, obsequio, regalo
temime'ẽva'erã = neol. pagaré
temimeno = nieto o nieta del hombre
temimo'ã = idea, imaginación, pensamiento
temimondo = enviado, mensajero
temiñemu = mercaderías
temirendu = audiencia, público
tenda = (renda, henda)
tenondépe = (renondépe, henondépe) delante
tenonderã = futuro, porvenir
tendy = (rendy, hendy) saliva
tendyva = (rendyva, hendyva) barba
tenypy'a = (renypy'a, henypy'a) rodilla
téra = (réra, héra) nombre
terahaiha = (rerahaiha, herahaiha) etiqueta, rótulo
terajoapy = (rerajoapy, herajoapy) apellido
terarãnguete = pronombre personal
terarãngue kuaa'ỹva = pronombre indefinido
terarãngue mba'éva = pronombre posesivo
terarãngue techaukarã = pronombre demostrativo
tero = sustantivo
terorei = sustantivo común
terotee = sustantivo proprio (nombre proprio)
tesa = (resa, hesa) ojos
tesaite = (saite, resaite, hesaite) arisco
tesay = (resay, hesay) lágrima
tesãi = (resãi, hesãi) salud, saludable, sano
tetã = (retã, hetã) pais
tetãma = pueblo
tetãygua = autóctono, compatriota, ciudadano
tetãvore = (retãvore, hetãvore) provincia
tete = (rete, hete) cuerpo
tetekue = (retekue, hetekue) cadáver, muerto
teteku'ekuaaty = fisiología
teteysajakuaa = anatomía
tevi (revi, hevi) ano, culo
tevipytãsẽgui = hemorroides
teviruguy = almorranas, sangrado hemorroidal
tetyma = pierna (retyma, hetyma)
tetymaro'o = (retymaro'o, hetymaro'o) pantorrilla
te'õngueo = cementerio, camposanto
timbo = humo
tĩ = nariz
tĩ = (vanr) avergonzar
tĩatĩ = rinoceronte
tĩgua = nasal
tĩngua = fosa nasal
tĩro'ysã = alcahuete, que va con cuentos al superior en el trabajo
tĩsyry = resfrio
topa = (vaor) encontrar
topea = (ropea, hopea) pestañas
topepi = (ropepi, hopepi) párpado
tory = (rory, hory) amable, alegre
tova (rova, hova) = cara, rostro
tova korocho = acné
tovaja = (rovaja) cuñado-a
tovamokõi = alcahuete, persona que tiene dos caras, que habla por detrás
tove = no
tuguái (ruguáy, huguáy) = cola de un animal
tuguy = (ruguy, huguy) sangre
tuguyasuka = (ruguyasuka, huguyasuka) diabetes
tuku = langosta
tupa, (rupa, hupa) = cama
tupa'i yvate = camilla de hospital
tupa'ao = sábana, ropas de cama
Tupã = Dios
Tupã ñe'ẽngue ryru = biblia
Tupãrymba = ángel
tumby = (rumby, humby) cadera, nalga
tũngusu = pulga
ture'ỹ = huérfano
ture'ỹ roga = huérfano
turuñe'ẽ = (vanr) chiflar, silbar
tu'ĩ = cotorra
tũ = pique
ty = orina
ty = (vaior) derribar, talar, tirar
tye = (rye, hye) vientre; barriga
tyeguy = abdomen
tyekue = (ryekue, hyekue) = intestino, tripas
tymba = (mymba) animal
typycha = escoba
tyrape = uretra
tyryry = (vaor) arrastrase, reptar
tyvyta = (ryvyta, hyvyta) ceja
ty'ái (ry'ái hu'ái) = (vchor) sudar, sudor